[Schwiebus.pl - ¦wiebodzin na starych kartach pocztowych, stare pocztówki, widokówki, kartki pocztowe]
Google
szukaj:
Menu g³ówne
strona g³ówna
strona artyku³ów
strona newsów
forum
ksiêga go¶ci
katalog stron
family tree
schwiebus.2002
schwiebus.2004
Ostatnio dodane
Zamkniêty o³tarz
Sukiennik ¶wieb...
Portret miasta ...
Podró¿e Pekaesem ...
Spod przymkniêtych ...
Los Sióstr ze Schwiebus
Tajemnice ...
Boromeuszki cd.
Historia zmian..
Sala Gotycka
Wernhera ¶cie¿kami
Kreatywni inaczej ..
Od legendy do ..
¦wiebodziñska legenda
Inskrypcja z 1735
Jakub Schickfus
Obrazki z przesz³o¶ci
Publikacje..
¦wiebodziñskie lecznictwo
Szpital
Wokó³ Ratusza
Odkrycie krypty
Bibliografia
Plac w przebudowie
Najazd na Ratusz
Dekret mianowania
Nowa twarz rynku
Na bruk nie wjedziesz
Odnówmy kamienice
Konsultacje
Hubertus Gabriel
Robert Balcke
Ruch wokó³ ratusza
Czasowy zarz±d
Przesiedleñcy 1945
Izba pami±tek
Wiekowe znaleziska
Spór wokó³ ratusza
Co dalej ze starówk±?
Granit pod ratuszem
Kronika Schickfusa
Pocz±tki - podsumowanie
Pocz±tki o¶wiaty
Najazd Zb±skiego
Maciej Kolbe
¦wiebodziñska "Solidarno¶æ"
Szcz±tki ¶w. Jerzego
Pieni±dze na ratusz
Pocz±tki o¶wiaty
Granit w ¶ródm..
Sulechów retro
Nowy Rok
¯ycie religijne
Odpolitycznianie ...
Ulice do poprawki
Wie¿a Bismarcka
Ko¶ció³ pw. ¶w. M.A.
Ko¶ció³ pw. N.M.P. K.P.
Zamek ...
Eberhard Hilscher
Baron J.H. v. Knigge
Z ¿ycia mieszczan
¦wiadectwo urodzenia
Sukiennictwo w dziejach
¯ary inwestuj± w starówkê
Strajk w Lubogórze w 1981 r.
Pocz±tki edukacji szkolnej
Pierwsze, szkolne lata
Kresy
Koniec niemieckiego panowania
Dramatyczne wydarzenia
Historyczne pocz±tki
Ratusz siê sypie
Schwiebüssen Schwibus
Dialog a badania arche
Unikalne Cmentarzyska
100 lat temu - 1904 r.
100 lat temu - 1902 r.
Aktualizacje
Ogólniak
Cmentarz miejski
Dekomunizacja ulic
PKP chce likwidowaæ..
Przesiedleñcy 1945
100 lat temu - 1906 r.
Spu¶cizna po Hilscherze
Dworzec z horroru
Piszczyñski Zenon
M. v. Knobelsdorff
Archeologia okolic
J.K. Sobociñski
Katalog C&Co.™
A.D. 2012
zbiór w³asny
katalog ulic
ostatnio dodane

2012-04-15
C&Co.™ 1208
C&Co.™ 1207
C&Co.™ 1206
C&Co.™ 1205
C&Co.™ 1204
C&Co.™ 1203
C&Co.™ 1202
C&Co.™ 1201
2012-04-05
C&Co.™ 1200
C&Co.™ 1199
C&Co.™ 1198
C&Co.™ 1197
C&Co.™ 1196
C&Co.™ 1195
C&Co.™ 1194
C&Co.™ 1193
C&Co.™ 1192
C&Co.™ 1191
C&Co.™ 1190
2012-03-30
C&Co.™ 1189
C&Co.™ 1188
C&Co.™ 1187
C&Co.™ 1186
C&Co.™ 1185
C&Co.™ 1184
C&Co.™ 1183
C&Co.™ 1182
C&Co.™ 1181
C&Co.™ 1180
C&Co.™ 1179
C&Co.™ 1178
C&Co.™ 1177
C&Co.™ 1176
C&Co.™ 1175
C&Co.™ 1174
C&Co.™ 1173
C&Co.™ 1172
C&Co.™ 1171
C&Co.™ 1170
C&Co.™ 1169
C&Co.™ 1168
C&Co.™ 1167
2012-03-22
C&Co.™ 1166
C&Co.™ 1165
C&Co.™ 1164
C&Co.™ 1163
C&Co.™ 1162
C&Co.™ 1161
C&Co.™ 1160
C&Co.™ 1159
C&Co.™ 1158
C&Co.™ 1157
C&Co.™ 1156
C&Co.™ 1155
C&Co.™ 1154
C&Co.™ 1153
C&Co.™ 1152
C&Co.™ 1151
C&Co.™ 1150
2012-03-12
C&Co.™ 1149
C&Co.™ 1148
C&Co.™ 1147
C&Co.™ 1146
C&Co.™ 1145
C&Co.™ 1144
C&Co.™ 1143
C&Co.™ 1142
C&Co.™ 1141
C&Co.™ 1140
C&Co.™ 1139
C&Co.™ 1138
C&Co.™ 1137
C&Co.™ 1136
C&Co.™ 1135
C&Co.™ 1134
C&Co.™ 1133
C&Co.™ 1132
C&Co.™ 1131
C&Co.™ 1130
C&Co.™ 1129
C&Co.™ 1128
C&Co.™ 1127
C&Co.™ 1126
C&Co.™ 1125
2012-03-03
C&Co.™ 1124
C&Co.™ 1123
C&Co.™ 1122
C&Co.™ 1121
C&Co.™ 1120
C&Co.™ 1119
2012-02-27
C&Co.™ 1118
C&Co.™ 1117
C&Co.™ 1116
2012-02-26
C&Co.™ 1115
C&Co.™ 1114
C&Co.™ 1113
C&Co.™ 1112
C&Co.™ 1111
C&Co.™ 1110
2012-02-25
C&Co.™ 1109
C&Co.™ 1108
C&Co.™ 1107
C&Co.™ 1106
C&Co.™ 1105
C&Co.™ 1104
C&Co.™ 1103
C&Co.™ 1102
C&Co.™ 1101
C&Co.™ 1100
2012-02-19
C&Co.™ 1099
C&Co.™ 1098
C&Co.™ 1097
C&Co.™ 1096
C&Co.™ 1095
2012-02-17
C&Co.™ 1094
C&Co.™ 1093
C&Co.™ 1092
C&Co.™ 1091
C&Co.™ 1090
C&Co.™ 1089
C&Co.™ 1088
C&Co.™ 1087
C&Co.™ 1086
C&Co.™ 1085
2012-02-13
C&Co.™ 1084
C&Co.™ 1083
C&Co.™ 1082
2012-02-12
C&Co.™ 1081
C&Co.™ 1080
C&Co.™ 1079
C&Co.™ 1078
C&Co.™ 1077
C&Co.™ 1076
C&Co.™ 1075
C&Co.™ 1074
C&Co.™ 1073
C&Co.™ 1072
2012-02-11
C&Co.™ 1071
C&Co.™ 1070
C&Co.™ 1069
C&Co.™ 1068
C&Co.™ 1067
C&Co.™ 1066
C&Co.™ 1065
C&Co.™ 1064
C&Co.™ 1063
C&Co.™ 1062
C&Co.™ 1061
Katalog C&Co.™
A.D. 2007
2007-03-12
C&Co.™ 1057
C&Co.™ 1056
C&Co.™ 1055
C&Co.™ 1054
C&Co.™ 1053
C&Co.™ 1052
C&Co.™ 1051
2007-03-11
C&Co.™ 1050
C&Co.™ 1049
C&Co.™ 1048
C&Co.™ 1047
C&Co.™ 1046
C&Co.™ 1045
C&Co.™ 1044
C&Co.™ 1043
C&Co.™ 1042
C&Co.™ 1041
C&Co.™ 1040
C&Co.™ 1039
C&Co.™ 1038
C&Co.™ 1037
C&Co.™ 1036
C&Co.™ 1035
C&Co.™ 1034
C&Co.™ 1033
C&Co.™ 1032
C&Co.™ 1031
C&Co.™ 1030
C&Co.™ 1029
C&Co.™ 1028
C&Co.™ 1027
C&Co.™ 1026
C&Co.™ 1025
C&Co.™ 1024
C&Co.™ 1023
C&Co.™ 1022
C&Co.™ 1021
C&Co.™ 1020
C&Co.™ 1019
C&Co.™ 1021
C&Co.™ 1020
C&Co.™ 1019
C&Co.™ 1018
2007-03-08
C&Co.™ 1017
C&Co.™ 1016
C&Co.™ 1015
C&Co.™ 1014
C&Co.™ 1013
C&Co.™ 1012
C&Co.™ 1011
C&Co.™ 1010
C&Co.™ 1009
C&Co.™ 1008
C&Co.™ 1007
C&Co.™ 1006
C&Co.™ 1005
C&Co.™ 1004
C&Co.™ 1003
2007-03-06
C&Co.™ 1002
C&Co.™ 1001
C&Co.™ 1000
C&Co.™ 0999
C&Co.™ 0998
C&Co.™ 0997
C&Co.™ 0996
C&Co.™ 0995
C&Co.™ 0994
C&Co.™ 0993
C&Co.™ 0992
C&Co.™ 0991
C&Co.™ 0990
C&Co.™ 0989
C&Co.™ 0988
C&Co.™ 0987
C&Co.™ 0986
C&Co.™ 0985
C&Co.™ 0984
C&Co.™ 0983
C&Co.™ 0982
C&Co.™ 0981
C&Co.™ 0980
C&Co.™ 0979
C&Co.™ 0978
C&Co.™ 0977
C&Co.™ 0976
2007-03-02
C&Co.™ 0975
C&Co.™ 0974
C&Co.™ 0973
C&Co.™ 0972
C&Co.™ 0971
C&Co.™ 0970
C&Co.™ 0969
C&Co.™ 0968
C&Co.™ 0967
C&Co.™ 0966
C&Co.™ 0965
C&Co.™ 0964
C&Co.™ 0963
C&Co.™ 0962
C&Co.™ 0961
C&Co.™ 0960
C&Co.™ 0959
C&Co.™ 0958
C&Co.™ 0957
Inne
forum
kontakt
bannery
download
logowanie
rekomenduj nas
Menu u¿ytkownika
Nie masz jeszcze konta? Mo¿esz sobie za³o¿yæ!
subskrypcja
informacje o zmianach na twój mail!
Artyku³y > Z historii miasta i okolic > Samorz±dno¶æ miejska

Przysz³o¶æ i tera¼niejszo¶æ samorz±dno¶ci miejskiej w ¦wiebodzinie oraz jej przybli¿anie m³odzie¿y w procesie nauczania historii

Ju¿ w 1319 r. ¦wiebodzin wymieniony by³ jako miasto. Po okresie administracji ksi±¿êcej, w koñcu XIV w. kszta³towa³y siê podstawy samorz±du miejskiego. Wiemy, ¿e ju¿ w 1397 r. radê miejsk± tworzy³o sze¶ciu rajców, wybieranych przez ogó³ mieszczan. O pierwszym burmistrzu i przysiêg³ych miejskich s³yszymy w 1418 r., a pierwszego burmistrza z imienia znamy z 1430 r.

W pocz±tkach XV w. ukszta³towa³ siê ju¿ pe³en samorz±d miejski, oparty na licznych przywilejach miejskich. Wiemy z tego okresu równie¿ o istnieniu lokalnych podatków jako podstawy finansowej funkcjonowania samorz±du. Samorz±d urzêdowa³ w istniej±cym ju¿ prawdopodobnie wówczas ratuszu miejskim. Materialnym ¶ladem dzia³alno¶ci rady, przysiêg³ych miejskich, burmistrza i niew±tpliwie pisarza miejskiego by³y, powsta³e w tych czasach pierwsze ksiêgi miejskie (1413 r.). Wiêkszo¶æ spraw s±dowych spoczywa³a w rêkach s±du dworskiego (nadwornego) z siedmioma ³awnikami, wyznaczonego przez w³adze w G³ogowie (1375 r.). Urz±d wójta zanikn±³ w mie¶cie stosunkowo wcze¶nie.

Wielkim sukcesem mieszczan ¶wiebodziñskich by³o uzyskanie w 1469 r. pe³nych praw miejskich, na wzór obowi±zuj±cych w G³ogowie.

Specyfika po³o¿enia ¦wiebodzina, jako enklawy ¶l±skiej w otoczeniu posiad³o¶ci brandenburskich spowodowa³a, ¿e du¿ego znaczenia na sposób funkcjonowania miasta nabra³ od koñca XV w. urz±d komendanta zamku, czyli zwierzchniej w³adzy ksi±¿êcej. Komendanci mianowali rajców miejskich, zgodnie z propozycjami mieszczan oraz wyznaczali sêdziego miejskiego (1489 – 1561). Miasto przez ponad 100 lat (XVI – XVII w.) mia³o swoich patronów w kolejnych komendantach zamku z rodu von Knobelsdorff.

Mieszczanie uzyskiwali stopniowo rozszerzenie swoich uprawnieñ s±dowych, zw³aszcza dla licznych w pocz±tkach XVI w. spraw o napady, gwa³ty i spraw cechowych oraz organizowali stra¿ obywatelsk± (bractwo strzeleckie – 1536 r.). U nowych w³adców habsburskich zabiegali o potwierdzenie swoich dawnych przywilejów i wolno¶ci (m. in. w r. 1537, 1577, 1611, 1622).

O randze ¦wiebodzina w tym czasie ¶wiadczy prawo u¿ywania czerwonego wosku przy wyciskaniu pieczêci na oficjalnych dokumentach (1511 r. – daj±ce m. in. miastu uprawnienia s±dowe wobec osób pochodzenia szlacheckiego).

Zasobne w XVI w. miasto odzyska³o w 1561 r. prawo swobodnego wyboru rady miejskiej i mistrzów cechowych. Czê¶æ spraw s±dowych spoczywa³a w rêkach siedmiu (pó¼niej dwóch) ³awników miejskich, wybieranych przez radê, a zatwierdzanych przez komendanta zamku.

W burzliwym okresie wojny 30 – letniej prace samorz±du miejskiego prawie usta³y. Potem powrócono jednak do systemu mianowania samorz±du (burmistrza i piêciu rajców) i komendanta zamku, który kierowa³ siê od tego czasu kryterium wyznaniowym (tylko katolicy – 1666). Ponownie siêgniêto po wolny wybór rady miejskiej w 1672 r., a prawa i porz±dek w mie¶cie uregulowano specjalnymi statutami (1678 r.).

W 1652 r. wprowadzono ¶ci¶lejszy nadzór nad dzia³alno¶ci± w³adz miejskich przez Urz±d Królewski w G³ogowie. Dotyczy³o to zw³aszcza podatków i ingerencji w sprawy wewn±trzmiejskie. W tym czasie zaczêto przywracaæ ograniczony samorz±d w sprawach ekonomicznych, a rozwojowi miasta mia³a sprzyjaæ modna wówczas m. in. w Austrii odmiana merkantylizmu, czyli szko³a tzw. kameralistów, polegaj±ca na ograniczeniu importu i próbach rozwoju rynku wewnêtrznego.

W ostatnim dziesiêcioleciu XVII w. ca³y system organizacji w³adz miejskich zosta³ rozbudowany i zunifikowany. Zorganizowano s±d miejski i wprowadzono urz±d syndyka, który mia³ czuwaæ nad zgodno¶ci± dzia³añ samorz±du miejskiego z prawem królewskim. Zrezygnowano z dawnego modelu dwucz³onowego rady i ³awy miejskiej na rzecz trzyelementowego: Kolegium Rady, Kolegium S±dowe, Kolegium Ekonomiczne. W sk³ad Kolegium Rady wchodzili: burmistrz, przewodnicz±cy rady (prokonsul), sekretarz, syndyk oraz przedstawiciel mieszczan. Kolegium S±dowe sk³ada³o siê z sêdziego, o¶miu cz³onków i sekretarza. Kolegium Ekonomiczne natomiast z 8 przedstawicieli mieszczan, desygnowanych przez w³adze cechowe i Inspektora Urzêdu Królewskiego w G³ogowie.

Rywalizacja pomiêdzy Kolegium Rady a Kolegium Ekonomicznym spowodowa³a wzrost znaczenia i wp³ywów Urzêdu Królewskiego, o czym ¶wiadczy³ m. in. fakt, ¿e sekretarze Rady otrzymywali nawet tytu³y cesarskich notariuszy. Tak¿e bogate mieszczañstwo szuka³o protekcji i wsparcia nie w Radzie, tylko w¶ród urzêdników cesarskich.

Na pocz±tku XVIII w. rozszerzono sk³ad Rady, wzmacniaj±c jednocze¶nie jej organ wykonawczy (magistrat) oraz reorganizuj±c registraturê (zbiór dokumentów bie¿±cych) miejsk±.

Administracja pruska (od 1742 r.) przynios³a okres ograniczenia praw samorz±du, poprzez nadanie mu charakteru urzêdu królewskiego oraz w³±czenie w system biurokratyczny i surowy system podatkowy. W 1742 r. powo³ano komisarza miejskiego, a w magistracie wprowadzono dyscyplinê wojskow±, odgórnie kasuj±c wiele spraw, w które uwik³ane by³y w³adze miejskie. W G³ogowie, na miejsce Urzêdu Królewskiego, powo³ano organ zarz±dzaj±c – fiskalny (Kamerê Domen i Wojen), który sprawowa³ bezpo¶redni nadzór nad wszystkimi miastami Ks. G³ogowskiego.

W 1745 r. Fryderyk II wyda³ odgórnie „Reglament”, ustalaj±cy sk³ad, zakres kompetencji i obowi±zków w³adz miejskich. Pragmatykê urzêdnicz± zamieniono na pe³n± dyspozycyjno¶æ. Uporz±dkowano równocze¶nie kancelariê (w 1743 r. sporz±dzono w ¦wiebodzinie opis akt przechowywanych w urzêdzie zaprowadzaj±c nowe ksiêgi, w tym dotycz±ce rachunków miejskich oraz rejestry podatkowe). W 1748 r. u¶ci¶lono sposób formu³owania protoko³ów z posiedzeñ, wprowadzono tak¿e obowi±zkowe rejestry pism i kopiariusze. W zwi±zku z ilo¶ci± spraw i biurokratyzmem pruskim, zaczêto siê pos³ugiwaæ w magistracie formu³ami i drukami urzêdowymi oraz wprowadzono op³aty skarbowe.

W latach 1771 – 82 zreorganizowano s±downictwo miejskie z sêdzi± miejskim na czele (Justitzbirgermeister). Rozbudowano aparat wykonawczy z burmistrzem (Stadtdirektor) i jego zastêpc± (Polizeidirektor), w praktyce niezale¿nym od niego, tylko od w³adz zwierzchnich. Jednocze¶nie rada miejska zwo³ywana rzadko, sta³a siê organem doradczym. W³adza opiera³a siê w ten sposób na trzech najwa¿niejszych urzêdach: burmistrza, dyrektora policji i sêdziego.

Og³oszone w Prusach w 1808 r. nowe prawo miejskie (okres reform Steina – Hardenberga), kszta³tuj±ce najogólniej ustrój miejski w mie¶cie do 1945 r., dawa³o prawo wyboru rady wy³±cznie mieszkañcom p³ac±cym podatki, a nie jak dawniej – przedstawicielom stanów (w³a¶ciciele dóbr, cz³onkowie cechów, ko¶ció³). Pozycja burmistrza zmieni³a siê: z reprezentanta lokalnej spo³eczno¶ci sta³ siê przedstawicielem w³adzy centralnej. W przeci±gu XIX w. zreformowano równie¿ ca³kowicie s±downictwo miejskie, skupiaj±c je w rêkach najpierw królewsko – krajowego s±du miejskiego, a nastêpnie urzêdu s±dowego (od 1879 r.).

Istotnymi by³y przeprowadzone w latach 1872 – 75 reformy administracji terytorialnej i samorz±du, wprowadzaj±ce w ustawie o organizacji powiatu instytucjê landrata i umiejêtnie ³±cz±ce wspó³dzia³anie w³adzy pañstwowej z organami samorz±du terytorialnego. W XX w., zw³aszcza od lat 30 – tych, samorz±d miejski i s±dy by³y scentralizowane i podlega³y wielu ograniczeniom, pocz±wszy od 1933 r., tj. od powstania w Niemczech totalitaryzmu nazistowskiego. W latach 1933 – 1990 samorz±d miasta ¦wiebodzina praktycznie nie istnia³, poniewa¿ wszystkie instytucje publiczne podlega³y hierarchicznie ró¿nym organom w³adzy politycznej i administracyjnej wy¿szego szczebla scentralizowanego ustroju pañstwa, a obywatele zostali pozbawieni demokratycznych praw wyborczych. Okres ten obejmowa³ lata dyktatury nazistowskiej w Niemczech (1933 – 1945) oraz okres tzw. Polski Ludowej bêd±cej pañstwem totalitarno – komunistycznym.

W XX w. dla dziejów miasta najwa¿niejszy by³ 1945 r., w którym ¦wiebodzin wszed³ w sk³ad pañstwa polskiego i zmieni³ sk³ad narodowo¶ciowy z niemieckiego na polski.

W latach Polski Ludowej (1945 – 1990) istniej±ca tzw. rada narodowa by³a instytucj± fasadow± i pseudodemokratyczn±. Dopiero w wyniku zmiany ustroju politycznego Polski w 1989 r. tj. powstania systemu parlamentarno – demokratycznego zaistnia³y warunki powstania ustroju demokracji lokalnej w ¦wiebodzinie. Jednak¿e kszta³t terytorialny gmina otrzyma³a ju¿ w 1975 r., bêd±c do 1990 r. podstawow± jednostk± terytorialn± administracji pañstwowej.

Po uchwaleniu przez parlament poprawek konstytucyjnych dotycz±cych samorz±du. Powstanie demokracji lokalnej, podobnie jak demokracji terytorialnego i ustawy samorz±dowej (1990 r.) oraz ustaleniu granic i siedziby gminy na mocy rozporz±dzenia Rady Ministrów powsta³y pe³ne warunki ustanowienia demokratycznej wspólnoty samorz±dowej mieszkañców w gminie miejsko – wiejskiej ¦wiebodzin.

Powstanie demokracji lokalnej, podobnie jak demokracji w ca³ym pañstwie nast±pi³o po d³ugim okresie totalitaryzmu. Oznacza³o to brak tradycji i ukszta³towanej demokratycznej kultury politycznej. Niemniej w dalekiej przesz³o¶ci istnia³y instytucje charakterystyczne dla ustroju demokratycznego. W przypadku gminy ¦wiebodzin odnoszenie siê do przesz³o¶ci mia³o specyficzny charakter. W sensie terytorialnym by³y pewne elementy demokratyczne i samorz±dowe spo³eczno¶ci lokalnej miasta od pó¼nego ¶redniowiecza z przerwami do 1933 r. tj. do powstania w mie¶cie rz±dów partii nazistowskiej. Natomiast w sensie etniczno – narodowym warto¶ci demokracji lokalnej zosta³y przerwane w 1939 r. w wyniku rozpêtania II wojny ¶wiatowej przez Niemcy i Zwi±zek Sowiecki. Samorz±dno¶æ gmin dobrze funkcjonowa³a w Polsce w okresie miêdzywojennym oraz w czasach zaborów, szczególnie w II po³owie XIX wieku i na poc±tku XX wieku w zaborze pruskim i austriackim. Ponadto tradycja samorz±dno¶ci gmin miejskich by³a w Polsce w miastach królewskich i niektórych prywatnych od XIV do XVIII w., czyli w okresie monarchii stanowej i demokracji szlacheckiej. Unowocze¶nienie samorz±du miast do warunków pañstwa o¶wieconego nast±pi³o aktem Konstytucji 3 Maja, ale zosta³o przerwane przez imperialn± Rosjê.

Do powstania rzeczywistego demokratycznego ustroju gminy jako wspólnoty samorz±dowej mieszkañców przyczyni³y siê nastêpuj±ce postanowienia ustawy samorz±dowej. Po pierwsze wprowadzono demokratyczne zasady ordynacji wyborczej do rady miejskiej. Gmina sta³a siê samorz±dem terytorialnym, a nie najni¿szym szczeblem hierarchii organów w³adzy pañstwowej. Ponadto samorz±d gminy otrzyma³ osobowo¶æ prawn±, s±dow±, ochronê swoich praw, w³asno¶æ gminn± jako tzw. mienie komunalne (grunty, budynki, lokale u¿ytkowe, mieszkania komunalne, infrastruktura wodoci±gów i kanalizacji, dróg itd.), dochody w³asne i samodzielnie stanowiony bud¿et, w³asne podatki i op³aty, prawo stanowienia prawa lokalnego (obecnie miejscowego) – w tym planu zagospodarowania przestrzennego gminy. Równie¿ organ wykonawczy gminy, tj. zarz±d gminy sta³ siê w pe³ni podlegaj±cy demokratycznie wybieranej radzie, która uzyska³a prawo wybierania samorz±du, burmistrza i jego zastêpców oraz skarbnika i sekretarza gminy. Powstanie w³asno¶ci komunalnej, w³asnych dochodów (w tym podatków) i bud¿etu sta³o siê materialn± podstaw± funkcjonowania wspólnoty samorz±dowej zwanej gmin±. Nadmieniæ trzeba, i¿ powstanie w³asno¶ci komunalnej by³o mo¿liwe do zrealizowania dziêki przetrwaniu w Polsce Ludowej instytucji notariatu i ksi±g wieczystych, które nie istnia³y w wiêkszo¶ci pañstw komunistycznych, co negatywnie wp³ynê³o na charakter odradzania siê w tych krajach samorz±dów terytorialnych.

Wa¿nym uzupe³nieniem samorz±dno¶ci lokalnej by³a restytucja powiatów równie¿ jako wspólnot samorz±dowych (od 01.01.1999) r. Powstanie powiatu ¶wiebodziñskiego uzupe³ni³o samorz±dno¶æ lokaln± poniewa¿ wiele wa¿nych zadañ publicznych o charakterze lokalnym sta³o siê udzia³em mieszkañców spo³eczno¶ci lokalnej, w tym ¦wiebodzina.

Decentralizacja ¿ycia administracyjnego, spo³eczno – gospodarczego i kulturalnego wyra¿aj±ca siê przyjêciem przez organy samorz±dowe wielu uprawnieñ rz±dowych podnios³a stopieñ odpowiedzialno¶ci spo³eczno¶ci lokalnych za losy miasta. Dla podniesienia nowych zadañ potrzebny by³ cz³owiek wykszta³cony i identyfikuj±cy siê ze swoj± „ma³± ojczyzn±”, aktywny w codziennej pracy, lokalny patriota. Patriotyzm lokalny zas³uguje na poparcie i pielêgnowanie, gdy¿ pog³êbia mi³o¶æ do ojczyzny, daj±c jej konkretnych pole do dzia³alno¶ci w twórczej pracy w ka¿dym miejscu i o ka¿dym czasie.

Lokalne tre¶ci edukacji historycznej umo¿liwiaj± realizacjê istotnych z wychowawczego i dydaktycznego punktu widzenia celów wychowania i kszta³cenia:
1. Wychowawcze:
a) kszta³towanie postaw aktywnych spo³ecznie ukierunkowanych na pracê w lokalnych ¶rodowisku;
b) kszta³cenie lokalnych wiêzi spo³ecznych;,br> c) kszta³cenie emocjonalnego zwi±zku z „ma³± ojczyzn±”.
2. Dydaktyczne:
a) intensyfikacjê procesy kszta³cenia (przez wprowadzanie atrakcyjnych form i metod edukacyjnych, np. wycieczki, wywiady, zbieractwo, obserwacja bezpo¶rednich reliktów przesz³o¶ci, rejestrowanie i opisywanie zabytków, pisanie artyku³ów do gazetek szkolnych i gazet lokalnych o ustrojach miasta w przesz³o¶ci).

Poznanie przesz³o¶ci oparte na obserwacji przyk³adów z w³asnej historii miasta u³atwia uczniom edukacjê historyczn±. Tre¶æ tekstów ¼ród³owych u¿ytych w procesie nauczania w danym ¶rodowisku lokalnym jest przyjmowana przez uczniów z wiêkszym zainteresowaniem, lepiej rozumiana i szybciej przyswajana. Skuteczniej te¿ mo¿na kszta³ciæ pojêcia historyczne, ³atwiej jest pokazywaæ prawid³owo¶ci i odrêbno¶ci procesu historycznego.

Przygotowanie nauczyciela do realizacji tematów z historii lokalnej, w tym dat ustroju miasta – wymaga systematycznych dzia³añ:
a) poznania miasta pod wzglêdem geograficznym i historycznym;
b) zgromadzenie materia³ów o mie¶cie – w tym o jego ustroju;
c) doboru odpowiednich metod i form kszta³cenia.

Materia³ do historii lokalnej , w tym dat ustroju miasta znajduje siê:
a) w ¶rodowisku naturalnym: zabytki budownictwa, archeologiczne, obiekty kultury – np. ratusz, zamek w ¦wiebodzinie;
b) w ¶rodowisku sztucznym (zabytki kultury materialnej i duchowej zamkniête w muzeum regionalnym w ¦wiebodzinie i bibliotece publicznej).

Kszta³cenie uczniów w zakresie historii lokalnej powinno opieraæ siê na aktywizuj±cych metodach edukacyjnych, np. na metodzie stawiania i rozwi±zywania problemów, pracy pod kierunkiem, metodzie projektów. Metoda projektu wymaga maksymalnej samodzielno¶ci intelektualnej uczniów. Uczeñ powinien samodzielnie docieraæ do ¼róde³ informacji historycznej, przeprowadzaæ badania, a nastêpnie rekonstruowaæ wybrane przez siebie fragmenty dziejów ustroju miasta.

Sposób prezentacji materia³u lokalnego dotycz±cego ustroju miasta zale¿y do charakteru materia³u, tre¶ci i celów lekcji. Z jednej strony jest on ¼ród³em historycznym, z drugiej strony ¶rodkiem dydaktycznym. Uczniowie analizuj± i interpretuj± materia³ tak jak wymaga tego ka¿de ¼ród³o historyczne pisane lub niepisane (uwzglêdniamy przy tym mo¿liwo¶ci poznawcze uczniów), jednak nale¿y pamiêtaæ, ¿e jako ¶rodek dydaktyczny pe³ni w lekcji funkcje poznawcze, kszta³c±ce i wychowawcze.

Podczas pracy z tekstem ¼ród³owym powinno siê wykonaæ:
- wprowadzenie do tematyki zwi±zanej z tre¶ci± tekstu ¼ród³owego;
- przekazanie informacji o charakterze tekstu;
- pierwsze czytanie tekstu w celu uchwycenia trudno¶ci terminologicznych;
- wyja¶nienie niezrozumia³ych okre¶leñ, zwrotów, pojêæ;
- okre¶lenie celu i sposobu analizy tekstu;
- ocena zdobytych informacji z sugestiami zawartymi w pytaniach ukierunkowuj±cych;
- integracja uzyskanych informacji z posiadan± wiedz± i sformu³owanie wniosków.

W odniesieniu do dziejów ustroju miasta ¦wiebodzina mo¿na wykorzystaæ nastêpuj±ce teksty ¼ród³owe pisane o charakterze dokumentowym:
a) tekst przywileju ksi±¿êcego dla miasta ¦wiebodzin z XV w. dotycz±cy przywilejów ekonomicznych;
b) statuty miasta ¦wiebodzin z 1678 r. ukazuj±ce zadania publiczne w³adz miasta oraz wymieniaj±ce akta prawa miejskiego w formie tzw. regulaminów okre¶laj±cych wa¿ne sprawy spo³eczne;
c) tekst z miejscowego organu prasowego z II po³owy XIX wieku pt. „W³adze i organy administracyjne” przedstawiaj±cy instytucje pañstwowe i samorz±dowe dzia³aj±ce w mie¶cie;
d) statutu gminy ¦wiebodzin z 1990 r.

Mo¿na równie¿ wykorzystaæ ¼ród³a niepisane tj. zabytki ikonograficzne (obraz ratusza, herbów) oraz zabytki architektoniczne (ratusz, mury obronne).

Wy¿ej wymienione ¼ród³a mo¿na wykorzystaæ na lekcjach przeprowadzonych w szkole i w Muzeum Regionalnym w ¦wiebodzinie.

Muzeum prowadzi wspó³pracê z nauczycielami historii poprzez:
- prowadzenie przez pracownika muzeum lekcji za pomoc± eksponatów zwi±zanych z tematyk± ustrojow± i inn±;
- zwiedzanie wybranej ekspozycji pod kierunkiem pracownika muzeum;
- zaznajomienie m³odzie¿y z wybranymi eksponatami przez nauczyciela;
- wypo¿yczanie z muzeum materia³ów ikonograficznych do pracy lekcyjnej;
- pomoc muzeum w gromadzeniu przez uczniów informacji niezbêdnych do napisania referatu;
- wspó³praca muzeum z ko³em historycznym.

Realizacja przybli¿ania uczniom problematyki samorz±dno¶ci w tera¼niejszo¶ci odbywa siê na lekcjach historii poprzez aktualizacjê np. porównywania systemu w³adz i praw obowi±zuj±cych w przesz³o¶ci z obowi±zuj±cymi obecnie.

Jednak¿e prymat nale¿y siê przedmiotowi wiedz o spo³eczeñstwie. Wed³ug mnie najlepiej mo¿na to zrealizowaæ w oparciu o program KOSS – u, w ramach którego jest specjalny dzia³ po¶wiêcony samorz±dowi terytorialnemu, a szczególnie gminie.

Program realizuje siê poprzez nastêpuj±ce metody: projekt uczniowskie (indywidualne i zespo³owe); gry sytuacyjne (inscenizacjê, odgrywanie ról), dyskusjê debaty, burze mózgów, analiza dokumentów ¼ród³owych, w tym dokumentów prawnych; metody kontaktów spo³ecznych (wywiad, spotkanie, sonda¿ itd.).

Bardzo aktywizuj±c± m³odzie¿ jest metoda projektu pt. Projekt m³odzie¿owego dzia³ania obywatelskiego „M³odzi Radz±”. Projekt polega na znalezieniu przez uczniów konkretnych sposobów rozwi±zywania wybranego problemu dotycz±cego spo³eczno¶ci lokalnej. Program projektu dostarcza uczniom wiedzy i umiejêtno¶ci potrzebnych do efektywnego uczestnictwa w ¿yciu publicznym, stwarza okazjê do¶wiadczenia w³asnej skuteczno¶ci i kompetencji w dzia³aniu na rzecz dobra wspólnego oraz przekonuje, m³odych ludzi do anga¿owania siê w sprawy swojej lokalnej spo³eczno¶ci.

Realizuj±c projekt uczniowie maj± nastêpuj±ce zadania:
- zidentyfikowaæ problem i zebraæ informacjê;
- zbadaæ mo¿liwe rozwi±zania;
- zaproponowaæ w³asne rozwi±zanie;
- opracowaæ plan spo³eczno politycznego dzia³ania.

W tym celu uczniowie z danej klasy dziel± siê metod± losow± na cztery zespo³y:
- zespó³ I: Wyt³umaczenie problemu;
- zespó³ II: Pokazanie alternatywnego rozwi±zania;
- zespó³ III: Stworzenie rozwi±zania, które klasa bêdzie popieraæ;
- Zespó³ IV: Stworzenie planu dzia³ania, aby w³adze lokalne przyjê³y wypracowane rozwi±zania.

Uczniowie realizuj± projekt w ci±gu 4 – 5 tygodni.

Mo¿na zorganizowaæ turniej klas metod± projektu. Uczniowie przedstawiaj± rozwi±zania ró¿nych problemów spo³eczno¶ci lokalnej.

Poznawanie przesz³o¶ci i tera¼niejszo¶ci samorz±dno¶ci lokalnej jest ze sob± integralnie zwi±zane. Mo¿na je najlepiej realizowaæ zarówno na lekcjach historii jak i wiedzy o spo³eczeñstwie wykorzystuj±c ¼ród³a historyczne i wspó³czesne oraz metody aktywne.

mgr Tadeusz Bobowski



Materia³ w ca³o¶ci pochodzi z Oficjalnej strony Zespo³u Nauczycieli Histori Gimnazjum Nr 3 w ¦wiebodzinie: http://swiebodagim3.republika.pl/.
Autorem opracowania jest magister historii Tadusz Bobowski, nauczyciel mianowany, absolwent Uniwersytetu Wroc³awskiwgo; przewodnicz±cy Zespo³u Nauczycieli Historii i WOS. Posiada I i II stopieñ specjalizacji zawodowej. Zosta³ odznaczony Br±zowym Krzy¿em Zas³ugi nadawany przez prezydenta RP oraz Br±zowym Medalem za zas³ugi dla obronno¶ci kraju w pracy dydaktycznej z uczniami.


komentarz[0] |

© 2001-2012 by Robert Ziach C&Co. A.G.™ ® 2012 by Schwiebus.pl
Wszelkie prawa zastrze¿one.

0.027 | powered by jPORTAL 2