www.schwiebus.pl

:: Zanurzenie ludzi w czasie
Artyku³ dodany przez: schwiebu (2005-06-22 23:01:48)

Zanurzenie ludzi w czasie

"Fotografia stanowi dokument zanurzenia ludzi w czasie"
Krzysztof K±kolewski


Staraniem Adama Gonciarza i Marka Nowackiego ukaza³ siê album pt. "¦wiebodzin i okolice na dawnych kartkach pocztowych''. Prawa autorskie, tzw. copyright, zachowa³o wydawnictwo ,,pt-druk'' ale karty pochodz± ze zbiorów Muzeum Regionalnego w ¦wiebodzinie. Albumik imponuje staranno¶ci±, chocia¿ sam pomys³ nowy nie jest. W tym¿e roku o podobny album pokusi³o siê miasto Gubin, wcze¶niej podobne prace ukazywa³y siê w Gorzowie, ¯aganiu, Zielonej Górze. Cieszê siê, ¿e ¶wiebodziñski Urz±d Miasta dysponuje takim wydawnictwem, bo sta³em siê posiadaczem uroczej ksi±¿eczki. We wstêpie do albumu Marek Nowacki napomyka o litografiach, ¶wiat³odruku, ró¿norodnych technikach drukarskich, wreszcie o fotografii, które sprzyja³y wydawaniu dawnych pocztówek. Inkrustujê cytatami ten felieton, aby czytelnikom tê wiedzê przybli¿yæ.

Fotograficzna widokówka kolorowa: wg Kopaliñskiego – najwcze¶niejsza zachowana kolorowa pocztówka z fotograficznym widokiem nie zidentyfikowanego miasteczka nosi hamburski stempel pocztowy z 10.X.1904 r.

Fotokopia – obraz fotograficzny, bêd±cy fotograficzn± reprodukcj± p³askiego orygina³u druku itp. barwn± albo czarno-bia³±. Fotokopiarki wprowadzono ok. 1912 r.

Przy okazji siêgn±³em do nieocenionego W³adys³awa Kopaliñskiego, by ze ,,S³ownika wydarzeñ, pojêæ i legend XX wieku'' wydobyæ kilka informacji o sztuce drukarskiej, która z dnia na dzieñ uleg³a rewolucji, jakiej siê nie ¶ni³o zecerom, linotypistom, czy ³amaczom. Wielu z nich jeszcze dwadzie¶cia lat temu stanowi³o elitê, od której zale¿eli wydawcy ksi±¿ek, prasy i wszelkiej ma¶ci druków u¿ytkowych. Na pocz±tku lat 90. wszyscy ci ludzie niemal z dnia na dzieñ zostali pozbawieni pracy. Do powszechnego u¿ytku wprowadzony zosta³ fotosk³ad i techniki komputerowe. Do Polski trafi³y one znacznie opó¼nione, ale ju¿ sto lat temu by³o wiadomo, ¿e w drukarstwie s± mo¿liwe rozwi±zania inne ni¿ wymy¶lone przez Gutenberga.

Fotosk³ad – sk³ad druku wykonany na materiale ¶wiat³oczu³ym; techniki fotosk³adu u¿ywa siê do uzyskiwania tzw. form kopiowych, z których otrzymuje siê formy drukowe dla rozmaitych systemów drukowania; wykorzystuje siê j± równie¿ w napisach do filmów, planszach informacyjnych w TV itp. Jest to zapewne najwa¿niejszy wynalazek w sk³adzie drukarskim od czasu wprowadzenia ruchomych czcionek. Fotosk³ad likwiduje odlewanie czcionek w metalu i matrycowanie. Reprodukowana kolumna jest nie do odró¿nienia od wydrukowanej metalowymi czcionkami. Idea fotosk³adu powsta³a ju¿ w 1886 roku, a pierwsze urz±dzenia do fotosk³adu zaprojektowa³ w 1894 r. in¿ynier wêgierski Eugeniusz Porzolt, ale wesz³y one na rynek dopiero w 1946 r. By³ to Harris-Intertype zainstalowany w drukarni rz±dowej w Waszyngtonie w USA. Od lat 60. stosuje siê elektroniczne systemy fotosk³adowe wed³ug programu komputerowego, zwanego edytorem tekstów.

Fotomonta¿ – kompozycja fotograficzna uzyskana przez po³±czenie czê¶ci ró¿nych fotografii. Skojarzenia wywo³ane odpowiednim zestawieniem elementów sprawiaj±, ¿e fotomonta¿ nabiera nowych tre¶ci. Pierwszym fotomonta¿em by³ The Two Ways of Life (1857), skomponowany z przesz³o trzydziestu negatywów przez Szweda Gustawa Rejlandera. Wspó³czesne znaczenie artystyczne i polityczne nadali wszak¿e fotomonta¿om tacy graficy XX w. jak dadaista John Hearfield, jak George Grosz, Austriak Raul Hausmann, Laszlo Moholy-Nagy, Robert Rauschenbaerg, Polacy Mieczys³aw Szczuka i Mieczys³aw Berman. Fotomonta¿ w dwudziestoleciu miêdzywojennym by³ czêsto no¶nikiem ostrego protestu przeciw wojnie, militaryzmowi i faszyzmowi. Na prze³omie wieków s³u¿y przede wszystkim projektowaniu reklam.

Jerzy Ch³odnicki



adres tego artyku³u: www.schwiebus.pl/articles.php?id=46