www.schwiebus.pl

:: Krajewska Helena
Artyku³ dodany przez: schwiebu (2005-06-13 19:26:16)


¦wiebodziñska Gazeta Powiatowa
WYDANIE NR 6 [162] - czerwiec 2005

Si³aczka z Rokietnicy
Wspomnienie o Helenie Krajewskiej - pierwszej nauczycielce powiatu

Do gazet lokalnych w ¦wiebodzinie dotar³o wspomnienie mieszkañca O³oboku Mieczys³awa Bohdana, historyka, by³ego dyrektora Muzeum Regionalnego w ¦wiebodzinie, który opracowuje sylwetki nauczycieli z naszego powiatu. Pierwsz± jest Helena Krajewska, nauczycielka z Rokietnicy, której zapomniany grób znajduje siê na cmentarzu w O³oboku.

Helena Krajewska - pierwsza nauczycielka powiatu ¶wiebodziñskiego

Mieszka³a w Rokietnicy w ma³ym domku z ogrodem przy bocznej uliczce. Ubrana zawsze ¶wi±tecznie. Dzieci mówi³y na ni± "pani nauczycielka"; doro¶li - "nasza pani kierowniczka". Mieszkañcy wskazuj±c drogê do jej domu, mówili: "to ten bia³y dom za stawem, za kasztanem". Drzewo dziwnie jako¶ ros³o, tu¿ nad samym brzegiem i przegl±da³o siê w lustrze wody. Zgin±³ kasztan i nie ma ju¿ od dawna Pani Krajewskiej. Pozosta³ tylko bia³y domek.

Helena Krajewska urodzi³a siê w 28 kwietnia 1886 r. w Psarach, powiat Rohatyñ. Uczêszcza³a do szko³y w Brze¿anach. Maturê zda³a w Seminarium Nauczycielskim ¯eñskim we Lwowie. Od 1 wrze¶nia 1905 r. objê³a posadê nauczycielki w 1-klasowej szkole ludowej w ¯ukowie, powiat brze¿añski, woj. tarnopolskie, gdzie pracowa³a do 31 sierpnia 1906 r. Potem pracowa³a w szkole w Litiatyniu i Kozowie. Od 19 lutego 1910 r. zosta³a zatrudniona w 1-klasowej szkole w Helenkowie gdzie pracowa³a do 1916 r. W tym samym roku podjê³a pracê w szkole w Rybiu Nowym. W czasie okupacji niemieckiej przebywa³a we W³odzimierzu Wo³yñskim.

Kiedy w 1945 r. tu¿ za oddzia³ami wojskowymi przybywali na Ziemiê Lubusk± Polacy wypêdzeni z Kresów Wschodnich, byli w¶ród nich tak¿e nauczyciele. Czêsto nie czekaj±c na decyzje w³adz administracyjnych zaczêli organizowaæ ¿ycie spo³eczne. Helena Krajewska przyjecha³a do Rokietnicy i tu zaczê³a organizowaæ szko³ê. Po urz±dzeniu zastêpczej izby lekcyjnej w swoim mieszkaniu, zaczê³a gromadziæ dzieci. By³o ich 20 w wieku szkolnym. Podzieli³a grupê na 4 klasy i rozpoczê³a naukê w klasach ³±czonych. Du¿ym utrudnieniem by³ brak podrêczników, zeszytów, pomocy szkolnych, ³awek. By³y tylko cztery ³awki 7-osobowe. Przez kilka miesiêcy nauczycielka nie otrzymywa³a wynagrodzenia. Powoli ¿ycie zaczê³o siê normalizowaæ, nadesz³y podrêczniki z Poznania. Inspektorat Szkolny w ¦wiebodzinie wyp³aci³ pierwsz± pensjê - 400z³.

W sierpniu 1947 r. Gminna Rada Narodowa w zwi±zku z akcj± uw³aszczeniow± wytypowa³a na szko³ê w Rokietnicy budynek nr 7, po dawnej szkole niemieckiej. Naprawiono okna, drzwi i we wrze¶niu lekcje rozpoczê³y siê w nowej szkole. W³a¶ciw± izbê lekcyjn± oddano do u¿ytku we wrze¶niu 1949 r. dziêki zaanga¿owaniu mieszkañców. Wokó³ szko³y toczy³o siê ¿ycie wsi, a osobowo¶æ Krajewskiej sprawi³a, ¿e mieszkañcy zintegrowali siê i zaanga¿owali na rzecz szko³y. Sami uporz±dkowali otoczenie, naprawili przyszkolne obiekty gospodarcze. Szko³a otrzyma³a pierwsze pomoce naukowe: nowe mapy Polski i Europy oraz obrazy do nauki geografii.

Po 46 latach nauczycielskiej pracy i ze wzglêdu na stan zdrowia w lipcu 1951 r. Krajewska przesz³a na emeryturê. Umar³a w 1961 r. i spoczê³a na cmentarzu w O³oboku.

Helena Krajewska by³a organizatork± pierwszej polskiej szko³y w powiecie ¶wiebodziñskim. Drug± utworzy³a Jadwiga Stelnicka w Rudgerzowicach. Szko³y te rozpoczê³y dzia³alno¶æ ju¿ w kwietniu 1945 r., a dopiero w maju powsta³a szko³a w ¦wiebodzinie.

Od tamtych dni minê³o 60 lat. Szko³y, które dotrwa³y do dzi¶, bêd± obchodziæ jubileusze powstania. Szko³a w Rokietnicy ju¿ nie istnieje. W pamiêci mieszkañców pozosta³a jeszcze "pani nauczycielka" i Jej mogi³a na cmentarzu. Grób wprawdzie jest utrzymany w czysto¶ci, ale popada w zapomnienie. Nie ma tabliczki i m³odzi ju¿ nie wiedz±, kto tu le¿y. Krajewska by³a osoba samotn±, nie mia³a rodziny i nikt nie zadba³ o jakikolwiek trwa³y element na Jej grobie.

Cz³owiek ¿yje tak d³ugo, a¿ nie zginie po nim pamiêæ. St±d apel do w³adz powiatu ¶wiebodziñskiego, gminy Sk±pe, nauczycieli, aby w ramach obchodów jubileuszu o¶wiaty na ziemi ¶wiebodziñskiej upamiêtniæ kamiennym nagrobkiem postaæ Heleny Krajewskiej. Ona wykonywa³a swój obowi±zek 60 lat temu z ofiarno¶ci± i po¶wiêceniem, jak wielu innych ówczesnych nauczycieli. Teraz my wype³nijmy nasz obowi±zek wobec nich.

Mieczys³aw Bohdan



adres tego artyku³u: www.schwiebus.pl/articles.php?id=38