Pod koniec lata 1939 roku niemieccy mĂŞÂżczyÂźni czasowo sÂą werbowani do Wehrmachtu co powoduje pogorszenie siĂŞ i tak juÂż niezadowalajÂącej sytuacji gospodarczej na terenie Ziemi ÂŚwiebodziĂąskiej. W zwiÂązku z tym niemieckie wÂładze rozpoczĂŞÂły tzw. „ kampaniĂŞ werbunkowÂą” majÂącÂą na celu pozyskiwanie i zachĂŞcanie ludnoÂści do wyjazdu na roboty do III Rzeszy. Gdy zabiegi te nie przyniosÂły rezultatu rzÂąd przystÂąpiÂł do wykonywania planu „B” czyli przymusowego pozyskiwania siÂły roboczej.
Tzw. Arbeitsamty czyli urzĂŞdy pracy zaczĂŞÂły kierowaĂŚ ludzi do przymusowej pracy. Zwerbowani robotnicy zaczĂŞli pracowaĂŚ w gospodarstwach, majÂątkach ziemskich, przemyÂśle, na budowach itp.
WÂładzĂŞ zwierzchniÂą kierujÂącÂą transportami robotnikĂłw piastowaÂła rejencja we Frankfurcie nad odrÂą.

Robotnicy przymusowi musieli byĂŚ oznakowani w zwiÂązku z tym 08-03-1940 roku Reichsfuhrer SS i szef hitlerowskiej policji w III Rzeszy Heinrich Himmler podpisaÂł dokument okreÂślajÂący podstawĂŞ prawnÂą oznakowania robotnikĂłw przymusowych.

Oznaczenie to przedstawia kwadrat stojÂący na jednym z naroÂżnikĂłw ukazujÂący w fioletowym obramowaniu na ¿ó³tym tle fioletowe „P” (Pole-Polak).
DÂługoœÌ boku kwadratu wynosiÂła 50 mm, szerokoœÌ obramowania 5 mm a wysokoœÌ litery „P” posiadaÂła 25 mm.
Oznaki te byÂły zamawiane w firmie Berliner Fahnenfabrik Geitel w Berlinie przy ulicy Wallstrasse 16.
KaÂżdy robotnik i robotnica dostawali a raczej byli zmuszani do kupienia 5 szt. oznak w cenie 10 fenigĂłw.
Œledz¹c iloœÌ zamawianych oznak mo¿emy wyobraziÌ sobie iloœÌ robotników przymusowych na ziemi œwiebodziùskiej.
29-11-1940 roku burmistrz miasta zwraca siĂŞ do landrata w Sulechowie z proÂśbÂą o przesÂłanie mu 200 oznak „P”.

dnia 22-07-1941  zamawia – 300 szt.
dnia 27-08-1941  zamawia – 200 szt.
dnia 18-03-1942  zamawia – 200 szt.
dnia 10-09-1942  zamawia – 500 szt.

08-03-1940 roku biuro Himmlera wydaje jeszcze jedno zarzÂądzenie, dotyczÂące traktowania zatrudnionych w Rzeszy robotnikĂłw i robotnic cywilnych narodowoÂści polskiej.
ZarzÂądzenie to byÂło zbiorem zakazĂłw za nieprzestrzeganie niektĂłrych z nich przewidziana byÂła nawet kara Âśmierci.
Niemcy zakazywali polskim robotnicom i robotnikom dosÂłownie wszystkiego. PrzykÂładem tu moÂże byĂŚ pismo z datÂą 04-03-1941 frankfurckiego Gestapo dotyczÂące ograniczeĂą kultu religijnego.

Za nieprzestrzeganie tego zakazu groziÂła powaÂżna grzywna pieniĂŞÂżna. OprĂłcz kar pieniĂŞÂżnych i cielesnych Niemcy stosowali wobec PolakĂłw tzw. Wochenendarrest, czyli osadzenie w areszcie na koniec tygodnia (na sobotnie popoÂłudnie lub wieczĂłr i niedzielĂŞ).
JaÂśli tego typu kary nie przyniosÂły skutku niesfornych PolakĂłw osadzano w wiĂŞzieniach i wychowawczych obozach pracy.
Do wiĂŞzienia moÂżna byÂło trafiĂŚ na dosÂłownie najmniejsze przewinienie i tak m.in.:

-	za odmowĂŞ pracy
-	za niechĂŞĂŚ do pracy
-	za Âłamanie umowy o pracĂŞ
-	za obrazĂŞ
-	za faÂłszowanie dokumentĂłw
-	za brak oznaki „P”

14-05-1942 roku zostaje wydane zarzÂądzenie szefa SS Himmlera dotyczÂące racji ÂżywnoÂściowych jakie wiĂŞÂźniowie powinni dostawaĂŚ i tak:

-	 280 g miêsa z przydzia³ów (by³o to najczêœciej miêso zwierz¹t chorych na gruŸlicê b¹dŸ konina)
-	 170 g tÂłuszczu
-	  40 g tÂłuszczu wieprzowego lub 32 g smalcu
-	2500 g chleba
-	  75 g mÂąki Âżytniej
-	  50 g mÂąki chlebowej

ZarĂłwno skromne racje ÂżywnoÂściowe, jak i szereg zakazĂłw wywoÂływaÂły w Polakach wielkÂą niechĂŞĂŚ do pracy. Wielu z nich mimo nadzoru wyspecjalizowanego aparatu takiego ktĂłrego zadaniem byÂło kierowanie akcjÂą wyÂłapywania zbiegĂłw, mimo ÂścisÂłej izolacji, zakazĂłw i kar porzucali swoje stanowiska pracy, uciekajÂąc prze zielonÂą granicĂŞ.
Dla wielu Polaków ucieczka z przymusowych robót koùczy³a siê szczêœliwie. Jednak wiêkszoœÌ wpada³a w rêce Niemców. Zbiedzy tacy osadzani byli w obozach karnych przymusowej pracy.

Od roku 1943 sytuacja robotnikĂłw jeszcze bardziej siĂŞ pogorszyÂła. Do wiĂŞzieĂą Polacy trafiali nawet za drobne uchybienia. Niemcowi wystarczyÂło to Âże Polak Âźle na niego spojrzaÂł i byÂł natychmiast osadzany w areszcie. Co za tym idzie areszty bardzo szybko siĂŞ zapeÂłniÂły, wiĂŞÂźniĂłw wiĂŞc zaczĂŞto wysyÂłaĂŚ do obozĂłw pracy.
Pierwszy taki obóz przeznaczony g³ównie dla Polaków zorganizowano w Miêdzyrzeczu. Uciekinierów kierowano tam na okres przejœciowy, by po odpowiednim przeszkoleniu wys³aÌ ich ponownie do by³ych pracodawców.

Jednym z takich obozĂłw poczÂątkowo przejÂściowych byÂł obĂłz „Bratz” pod BrĂłjcami. ObĂłz powstaÂł w paÂździerniku 1940 roku i byÂł obozem w ktĂłrym umieszczano g³ównie PolakĂłw, ktĂłrzy byli nieposÂłuszni ustalonym zasadom.
W pocz¹tkach jego istnienia przebywaj¹cy w nim wiêŸniowie g³ównie ¯ydzi pod nadzorem cywilnych Niemców pracowali przy budowie autostrady, prowadz¹cej z Berlina do Poznania.
Od 02 do 09-1941 roku w obozie trwa³y prace przy rozbudowie obozu. Oprócz ¯ydów zaczêto tu osadzaÌ obywateli ró¿nych narodowoœci.
Obóz by³ w kszta³cie czworoboku z usytuowanymi na rogach wie¿yczkami stra¿niczymi, na których pe³nili wartê uzbrojeni Niemcy. Ca³oœÌ obozu otoczona by³a drutem kolczastym. Bratz by³ obozem karnym w którym osadzano zarówno mê¿czyzn jak i kobiety.
Do obozu moÂżna byÂło trafiĂŚ m.in. za:

-	ucieczkĂŞ z robĂłt przymusowych
-	odmowĂŞ wykonania pracy na rzecz NiemcĂłw
-	udzielanie pomocy ukrywajÂącym siĂŞ Polakom lub partyzantom
-	pobicie Niemca
-	sabotowanie produkcji
-	kradzieÂże

NajwiĂŞkszÂą grupĂŞ wiĂŞÂźniĂłw stanowili jednak robotnicy uciekajÂący z robĂłt przymusowych w Niemczech.

W obozie wiĂŞÂźniowie przebywali przez okres od 2 tygodni do 1 roku. WiĂŞÂźniowie zwalniani z obozu byli odsyÂłani do uprzedniego miejsca pracy, albo odsyÂłani do innych wiĂŞzieĂą.
Po wywiezieniu ÂŻydĂłw najliczniejszÂą grupĂŞ narodowoÂściowÂą stanowili Polacy. Osadzani tu byli rĂłwnieÂż: Rosjanie, UkraiĂący, Czesi, Francuzi, WÂłosi, JugosÂłowianie, Grecy, Holendrzy.
ObĂłz byÂł administrowany przez SS. Komendantem byÂł oficer SS kapitan Erich Faupel.

WiĂŞÂźniowie mieszkali w barakach bez sufitĂłw, kaÂżdy wiĂŞzieĂą miaÂł jeden koc. W barakach byÂło brudno, dokuczaÂło robactwo.
Racje ÂżywnoÂściowe jakie otrzymywaÂł wiĂŞzieĂą to:

-	Âśniadanie: 0,5 l czarnej gorzkiej kawy zboÂżowej i kawaÂłek chleba
-	obiad: zupa z brukwi
-	kolacja: czarna kawa zboÂżowa i kawaÂłek chleba

WiêŸniowie obozu w dzieù pracowali w ró¿nych miejscach i tak:

-	u gospodarzy niemieckich w polu
-	w firmie Herberta Lindemanna w Fabryce Gumy „Rekord” w ÂŚwiebodzinie
-	przy budowie obiektĂłw wojskowych w Trzcielu

Traktowanie wiĂŞÂźniĂłw w obozie byÂło przeraÂżajÂące. Od poczÂątku do koĂąca pobytu wiĂŞÂźniĂłw w obozie byli oni przeÂśladowani, a zwÂłaszcza bici przy kaÂżdej nadaÂżajÂącej siĂŞ okazji bez Âżadnych powodĂłw. ByÂły rĂłwnieÂż przypadki dokonywania zabĂłjstw pojedynczych wiĂŞÂźniĂłw, oraz zbrodnie masowe.
W lesie niedaleko obozu ustawiona byÂła szubienica, na ktĂłrej co pewien czas wisiaÂły zwÂłoki obozowicza.

Zdarza³y siê równie¿ przypadki wywo¿enia wiêŸniów do obozów zag³ady i tak w dniu 18-08-1943 roku z obozu Bratz do Auschwitz wywieziono 18 ¿ydów. Wg ocala³ych dokumentów do obozów œmierci w latach 1941-1945 odtransportowano oko³o 1000 osób ró¿nej narodowoœci.
Deportacje do obozĂłw zagÂłady stanowiĂŚ miaÂły jeszcze jednÂą z form ucisku i grozy. Transporty zmierzaÂły m.in. do

-	Auschwitz
-	Buchenwald
-	Rarensbruk

RĂłwnieÂż choroby nie dawaÂły spokoju przebywajÂącym w obozie osadzonym. Latem 1944 roku w obozie wybuchÂła epidemia tyfusa, ktĂłra pociÂągnĂŞÂła za sobÂą kilkaset ofiar.
ZwÂłoki wiĂŞÂźniĂłw chowano bez ubraĂą, bez trumien, bez jakiegokolwiek oznaczenia miejsca zakopania.

Likwidacja obozu nastÂąpiÂła przed wkroczeniem wojsk radzieckich na ZiemiĂŞ ÂŚwiebodziĂąskÂą w styczniu 1945 roku.
WiêŸniów w wiêkszoœci za³adowano na wagony towarowe i wywieziono do Frankfurtu. Tu czêœÌ wiêŸniów zwolniona a pozosta³ych eksportowano do Sachsenhausen.