Najstarsze dzieje Świebodzina nie są znane. Formą osadniczą, która zapoczątkowała rozwój miasta był
wczesnośredniowieczny gród położony w pobliżu skrzyżowania ważnych szlaków komunikacyjnych i handlowych,
prowadzących ze wschodu na zachód i z północy na południe. Najbliżej w miejscowości Grodziszcze, było ulokowane
grodzisko położone 4 km od obecnego Świebodzina, nad jeziorem Lubinickim, datowane na okres od IX do końca XII w.
Do końca XIII w. funkcjonował również niewielki gródek nad rzeką Pławnicą, ok. 1 km od centrum średniowiecznego
miasta. Pierwsza wzmianka, która nie precyzuje charakteru osadniczego Świebodzina, lecz mówi, że jego właścicielem
jest rycerz Gniewomir, pochodzi dopiero z roku 1302 . Jako miasto Świebodzin jest wymieniony w roku 1319. Miasto
rozwijało się na prawie polskim, a prawo magdeburskie przyjęło w pierwszej połowie XIV w. (1335 r.), zaś pełne prawa
miejskie otrzymało dopiero w połowie XV w. Średniowieczne miasto rozplanowane zostało w oparciu o regularny układ ulic
Jego centrum stanowił prostokątny rynek, w którym komunikują się biegnące pod kątem prostym ulice. W północnowschodnim
narożniku plac sąsiadował z kościołem parafialnym. We wschodniej części miasta usytuowano również zamek
Początkowo Świebodzin posiadał drewniano-ziemne obwarowania, które w XIV w. zastąpiono murami. Obwarowania
łączyły się z zachodnią częścią zamku posiadającym odrębny, wydzielony system umocnień. Główną arterią
komunikacyjną była droga przebiegająca z południa na północ. Wchodziła ona przez bramę Głogowską, biegła obecną
ulicą Kościelną, następnie przez rynek i obecną ul. 1-go Maja kierowała się do bramy Krzyżowej. W roku 1586
wybudowano bramę Nową, która umożliwiła lepszy przejazd przez miasto z zamku w kierunku zachodnim. Już w
średniowieczu zabudowa przekroczyła obwarowania, a za bramami wzdłuż głównych dróg zaczęły tworzyć się
przedmieścia.
Od początków swojego istnienia leżące na skrzyżowaniu głównych dróg, tj. Poznań-Frankfurt i Wrocław-Szczecin miasto
było typowym ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym. Już w XIV w. wytwarzano tu sukno, które w wieku XV było szeroko
znane w Wielkopolsce i na Śląsku ; przywilej dla sukienników wydano w 1396 r. W wieku XV odbywały się w mieście dwa
jarmarki rocznie, a od roku 1547 trzy. Przez cały okres średniowieczny rozwijało się również garbarstwo i kuśnierstwo, na
obrzeżach miasta także rolnictwo. Gdy w XV w. Świebodzin stał się właścicielem kilku folwarków położonych w okolicy
oraz lasu miejskiego dodatkowo, na obszarach podmiejskich, rozwinęła się również uprawa winnej latorośli, a także
produkcja i eksport wysoko cenionego piwa świebodzińskiego. W wieku XVI miasto przeżyło kilka niszczących pożarów,
trzęsienie ziemi oraz liczne epidemie. Po wielkim pożarze w 1541 r. odbudowano kościół, ratusz, a większość budynków w
mieście zmieniła wystrój architektoniczny. W roku 1604 wybudowano pierwszą murowaną szkołę miejską, która przetrwała
do dnia dzisiejszego. W wieku XVII rozwój ekonomiczny miasta został zahamowany przez wojnę trzydziestoletnią, kolejne
liczne pożary oraz epidemie i konflikty religijne. Koniec XVIII i początek XIX w. przyniósł nowy etap rozwoju gospodarczeg
miasta. W roku 1816 liczba rzemieślników osiągnęła najwyższy poziom tj. 323. Połowa XIX w. to okres nowoczesnego
uprzemysłowienia miasta. Powstało ponad 30 zakładów przemysłowych, m.in. fabryki włókiennicze, zakłady budowy
maszyn, cegielnie i browary. W roku 1849 zbudowano szosę Poznań-Frankfurt i uruchomiono w roku 1870 ważną dla
miasta linię kolejową Poznań-Frankfurt. Rozwój gospodarczy spowodował szybki wzrost liczby ludności. W roku 1800
Świebodzin liczył 3 114, w 1900r. 8 660, a w 1939 r. już 10 431 mieszkańców. Działania wojenne w roku 1945 nie
przyniosły miastu większych strat materialnych. Licznych zniszczeń i dewastacji dokonali tylko żołnierze Armii Czerwonej.
Dzieje polityczne Świebodzina są bardzo skomplikowane. Po okresie władztwa wielkopolskiego w XIV w. miasto
przyłączono ostatecznie do księstwa głogowskiego. Najstarsze informacje o radzie miejskiej pochodzą z 1397 r., a o
burmistrzu z 1418 r. W latach 1489-1561 rajców mianował komendant zamku świebodzińskiego na wniosek mieszczan.
Koniec XV w. przyniósł znaczne zmiany polityczne. Już w latach 1435-1467 Świebodzin został oddany w zastaw joannitom
łagowskim i podlegał wpływom brandenburskim, od wschodu także wielkopolskim. Wydzielona w wyniku wojny sukcesyjne
w roku 1482 enklawa śląska obejmowała tzw. powiat świebodziński o powierzchni 10 mil2. W roku 1686 Świebodzin na
podstawie układu zawartego między Habsburgami, jako królami czeskimi, a elektorem brandenburskim przeszedł pod
panowanie Brandenburgii. Stan ten okazał się przejściowy i w roku 1695 Świebodzin ponownie wrócił do Śląska. W roku
1742 w trakcie wojny śląskiej Świebodzin ostatecznie przeszedł pod panowanie Prus. Administracyjnie utrzymano
zależność od Śląska (pruskiego) do 1817 r., kiedy to powiat świebodziński włączono do Brandenburgii. Stolicą nowego
powiatu został Sulechów, jako miasto bardziej pruskie i ewangelickie (Kreis Züllichau-Schwiebus). W latach 1699-1810
samo miasto było na prawie zastawu w posiadaniu cysterek trzebnickich.
31 stycznia 1945 r. Świebodzin zajmują oddziały Armii Czerwonej. Miasto ostatecznie powraca do Polski. 2 marca 1945 r.
komendantem miasta zostaje mjr Gaunow. W marcu 1945 r. do Świebodzina przybywają pierwsi osadnicy i repatrianci. Po
wojnie Świebodzin włączono administracyjnie do Wielkopolski. 16 kwietnia 1945 r. utworzono powiat świebodziński, który
składał się z 3 miast (Lubrza, Sulechów, Świebodzin), 13 gmin i 86 gromad. Podział ten przetrwał z pewnymi zmianami do
1954 r. W roku 1950 utworzono województwo zielonogórskie, w którym znalazł się Świebodzin. W roku 1975 w Polsce
dokonano kolejnej reformy administracyjnej. Likwidując powiat utworzono gminy, które funkcjonują do dnia dzisiejszego. W
roku 1990, po okresie socjalistycznym, odbyły się pierwsze wolne wybory samorządowe. Burmistrzem Świebodzina został
Zdzisław Janczura (1990-1992) a następnie Grzegorz Skurzyński. Przewodniczącym Rady Miejskiej w Świebodzine
wybrano Eugeniusza Pihana. Od 1 stycznia 1999 r. zaczął funkcjonować powiat świebodziński; starostą został Grzegorz
Tomys. Obecnie Świebodzin jest stolicą powiatu oraz gminy. Położenie na szlakach handlowych oraz komunikacyjnych
nadal sprzyja rozwojowi miasta i regionu.
Materiał został opracowany przez Pana Tomasza Możejko. Artykuł w całości pochodzi ze strony
Urzędu Miejskiego w Świebodzinie.